22 Temmuz 2016 Cuma

Vitamin C  namıdiğer askorbik asit: ( özellikle havalı dursun diye c vitamini yerine askorbik asit diyen bir kesim var insanlar tarafından anlaşılmayınca daha bilimsel oluyormuş gibi her neyse )

İlk olarak 1907 yılında yapılan deneylerde yeşil sebze ve meyvelerin  skorbüt hastalığını  önleyici etkileri olduğu keşfedilmiş. Tabii bilim adamları durur mu devam etmişler araştırmaya, zamanla skorbüt hastalığı sebebi olarak bir etken madde eksikliği olacağını düşünmüşler ve bu maddeye ‘antiskorbütik vitamin’ demişler . 1930lu yıllara gelindiğinde bazı bilim adamları glikozdan C vitamini sentezlemişler ( Glikoz ile C vitamininin yapısı birbirine çok benzer).

Vitaminler içinde en dayanıksızı olan C vit havadaki oksijen ile kolayca okside olur yani şunu demek istiyorum bitki dokusunu  kesme, soyma,ezme,kurutma vb işlemler ile yapısındaki ‘ askorbik asit oksidaz’ enzimi etkinleşir ve vitamin yapısı dejenere olur.  Yani günlük hayata uygulayacak olursak taze sıkılmış portakal suyu içelim diyip 4-5 saat önceden bi güzel sıkıp dolapta sakladığımız portakal suyu var ya ; içinde artık C vitamini yok denecek kadar az. Kullanmadan hemen önce kesmekte fayda var.

Bir başka önemli nokta şu: C vitamini suda kolayca erir bu yüzden besinler pişerken vitamini pişme suyuna geçer. Bu yüzden yaptığımız yemeklerin suyunu dökmeden farklı şekillerde değerlendirmeliyiz hiçbir şey yapamıyorsanız saksıların dibine dökün bari çiçekler vitamin alsın :)

Bitkilerde ve birçok hayvan türünde D-glikozdan askorbik asit sentezlenirken insanlar sentezleyemiyor bu yüzden besinlerle almamız gerekmekte . C vitamini bizim için çok önemli bazı işlevlerine bakacak olursak :
  • ·         Kollajen sentezinde görevlidir. ( Kollajen : dokuları bir arada tutan dokular arası protein)
  • ·         Kılcal damarların kuvvetlenmesinde görevlidir.
  • ·         Vücudu bakteri ve toksinlerden korur.
  • ·         IgA ve IgM ögelerinin sentezinde görevlidir. ( bağışıklık sistemi elemanları)
  • ·         Steroid hormonların sentezinde görevlidir.
  • ·         Bazı besin ögelerinin vücutta kullanılmasında yardımcıdır : Fe, Ca, tiamin, folik asit, A vitamini, E vitamini gibi...
  • ·         Amino asit metabolizmasında görevlidir.
  • ·         Yetersizliğinde kolesterol metabolizmasında değişmeler olmakta örneğin  portakal olarak alınan C vitamininin HDL kolesterolü artırdığı bilinmektedir.
  • ·         Hem olmayan demirin emilimi, demir indirgenmesi ve kemik iliğine taşınması süreçlerinde yardımcı
  • ·         Gözde C vit yoğun olarak bulunduğu için lensleri koruyarak katarakt oluşumunu geciktirir.
·         Bazı toksik ögelerin etkisini azaltır: Nitritlerin kanser yapıcı nitrozoma dönüşmesini engeller (özellikle mangal yaparken ette kanserojen bileşikler oluşur, yanında yenecek taze salata ve ya taze sıkılmış portakal suyu bu kanserojen etkisini önler)
  • ·         Ayrıca C vit besin sanayiinde sebze ve meyvelerin kararmasını önlemek amacıyla, yağlı besinlerde acımayı önlemek amacıyla, ekmek yapımında glutenin iyi oluşmasını sağlamak için kullanılır.
  • ·         Yetersizliğinde skorbüt(tedavi edilmezse eklemlerde şişlik, kemiklerde kırılma, enfeksiyona karşı direnç),  gingivitis (diş eti iltihaplanması), peteşi (kılcal damarların yetersizliğinde toplu iğne kadar kanaması), purpura (derinin dışında kırmızı alanlar) oluşabilir.
  • ·         Günlük gereksinmesi erkek ve kadınlarda 90 mg dır. 1 g’ın üzerinde alımı böbreklerde oksalat taşı oluşumuna sebep olur ve B12 vitamininin biyoyararlılığını azaltır.



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder